BLISKO – Biblioteka | Lokalność | Inicjatywy | Społeczność | Kooperacja | Oddolność
Nasza Biblioteka znalazła się w gronie 46 bibliotek z całej Polski, która została beneficjentem prestiżowego konkursu BLISKO, organizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania na zadanie „Aktywna Przestrzeń Biblioteki” wynosi 103 tysiące złotych. Jest to dwuletni projekt mający na celu wzmocnienie roli biblioteki jako „trzeciego miejsca” (zaraz po domu i pracy) jednoczącego społeczność lokalną działaniami kulturalnymi, przyczyniającego się do rozwoju aktywnego czytelnictwa i uczestnictwa w kulturze. Jego ideą jest rozwijanie lokalnych partnerstw, w których wiodącym podmiotem jest biblioteka jako przestrzeń do spotkań, wspólnej pracy, działalności twórczej, promowania aktywności czytelniczej oraz odpoczynku i integracji społeczności; wzmacnianie kompetencji pracowników bibliotek, pozwalających na rozpoznanie potrzeb i potencjału kulturowego członków lokalnych społeczności, a w konsekwencji na efektywną z nimi współpracę i inicjowanie działań kulturalnych wokół bibliotek; wymiana doświadczeń z innymi beneficjentami w skali kraju; włączenie nowych środowisk w działalność bibliotek i aktywizacji społeczności lokalnych.
W 2023 roku zrealizowaliśmy następujące działania:
Spotkanie dla młodzieży z Andrzejem Łapińskim – Dlaczego warto czytać?
Na spotkaniu autor opowiadał o tym co byśmy robili, gdyby nie było w naszym świecie książek. Jak wyglądałoby nasze życie? Pan Jacek twierdzi, że siedzielibyśmy teraz na łące i paśli owce. Życie bez książek wiązałoby się z brakiem telefonów, telewizora, komputera i Internetu. Jako przykład podaje dzieje ludów pierwotnych. Istotną sprawą jest również temat analfabetyzmu XXI wieku, czyli brak umiejętności zrozumienia tekstu i brak chęci czytania spowodowany wszechogarniającą nas kulturą obrazkową, kulturą dostępu do szybkiej i łatwostrawnej informacji. Ponadto na własnym przykładzie pokazał jak można osiągnąć sukces, wykorzystując do tego swoje pasje i zainteresowania. Przekonywał, że książka jest skarbem, a czytanie wzbogaca – jeśli chcemy być bogaci, czytajmy i kolekcjonujmy wartościowe książki. Spotkanie było bardzo ciekawe, młodzi aktywnie włączali się w rozmowę, zadawali pytania i dzielili się własnym doświadczeniem z książkami.
Spotkanie dla dorosłych z Andrzejem Łapińskim – Z uśmiechem Ci do twarzy
Autor na spotkaniu podjął bardzo ciekawy temat – Któż nie chciałby mieć lepszego życia? Czy wystarczy do tego dobry humor? Jak go zdobyć i mieć? Okazało się, że to żadna trudność, bo zależy wyłącznie od nas samych. Wiadomo, że „poczucie humoru może rozbrajać wszelkie miny i wszelkie smutki. Głupota nie czyni człowieka złym, ale kiedy człowiek wpadnie w złość zawsze zachowuje się głupio”. Pan Jacek zachęcał do wyzwolenia w sobie Dobrego Ducha, który „żywi się czytaniem interesującej książki, a nie czytaniem plotek; żywi się przyjazną wymianą zdań, a nie obgadywaniem innych; żywi się świadomie wybranym programem TV, a nie bezmyślnym gapieniem się w ekran; żywi się aktywnością, a nie bezczynnością”. Uczestnicy doświadczyli wielu pozytywnych i humorystycznych doznań. Spotkanie przebiegło w bardzo radosnej atmosferze, dostarczyło mnóstwo refleksji i sprawiło, że każdy z nas może wyzwolić w sobie uśmiech na twarzy – bo jak pisze pan Jacek – dobry humor to lepsze życie.
Warsztaty ilustracji książkowej z Piotrem Fąfrowiczem
Piotr Fąfrowicz to ceniony w Polsce i na świecie malarz i ilustrator, a także wydawca, który w tym roku obchodził 35-lecie swojej twórczości artystycznej. Twórca związany jest z Lublinem, gdzie mieszka i tworzy. Prace Piotra Fąfrowicza były prezentowane na wielu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w Polsce i za granicą. Za twórczość dla dzieci otrzymał szereg nagród, między innymi: II nagrodę na Biennale Ilustracji 2001 w Aki Town (Japonia), wyróżnienia PS IBBY w konkursie Książka Roku 2003 oraz Książka Roku 2004, nagrody w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2003 oraz 2005, wpis na listę Białych Kruków 2005 Internationale Jugendbibliothek w Monachium. Ukoronowaniem nagród jest Europejskie IBBY 2008 za ilustracje do książki „Wielkie zmiany w dużym lesie”. Ten wspaniały artysta gościł w naszej bibliotece przeprowadzając warsztaty ilustracji książkowej dla dzieci. Przed rozpoczęciem warsztatów otworzyliśmy wystawę ilustracji książkowych artysty pt. „Bajkowy świat”, którą przygotowali i wypożyczyli nam Fundacja ARKA im. Józefa Wilkonia i Fundacja Ars Nostra.
Warsztaty LEGO Robotyka
Warsztaty są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców, które zostały zdiagnozowane w pierwszym roku realizacji projektu Aktywna Przestrzeń Biblioteki. Młodzi ludzie wskazywali, że ich zainteresowania koncentrują się wokół nowoczesnych technologii – robotyka, programowanie i VR. Młodzi ludzie wciąż poszukują swojego miejsca, chętnie wyszliby z domu i spędzali czas wolny tam, gdzie śmiało mogliby realizować swoje pasje czy zainteresowania. Na spotkaniu uczestnicy poznali podstawy konstruowania, stworzyli własne modele robotów oraz zaprogramowali je. Była to świetna okazja by wykazać się kreatywnością oraz wyobraźnią, dostarczając przy tym sobie sporą dawkę satysfakcji. Przed warsztatami przedstawiliśmy młodzieży księgozbiór łączący świat robotyki, klocków i gier – „Historia LEGO. Opowieść o rodzinie, która stworzyła najsłynniejszą zabawkę świata”, „LEGO – czas na zabawę”, „Górskie wyzwanie. Minecraft. Tryb czytania”, czy seria „Frigiel i Fluffy”.
Spektakl Czarnoksiężnik Oz-On
W ramach obchodów tygodnia bibliotek przedszkolaki wzięli udział w spektaklu „Czarnoksiężnik OZ-on”. Aktorzy studia teatralnego KRAK-ART z Krakowa przenieśli dzieci do świata pełnego tajemnic i zawiłości. Publiczność wybrała się w podróż z Dorotką i jej przyjaciółmi do Czarnoksiężnika Ozona. Podczas interaktywnego spektaklu, młodzi widzowie śledzili nie tylko perypetie bohaterów, ale także aktywnie włączyli się w pomoc podczas porządkowania lasu, zaśmieconego przez wiedźmę. Celem spektaklu było pokazanie najmłodszym widzom, że w życiu prawdziwych przyjaciół poznaje się w chwilach słabości, a wspólne działanie pozwala na pokonanie wszystkich przeszkód. Istotnym walorem przedstawionej historii był także aspekt ekologiczny wpleciony w sztukę. Nie zabrakło również śpiewu, tańca i śmiechu. Na koniec dzieci skonfrontowały opowieść o czarnoksiężniku poznaną w książce z postacią przedstawioną w spektaklu.
Inicjatywy Oddolne mieszkańców naszej gminy
W wyniku konkursu na inicjatywy lokalne do realizacji zostały wybrane 4 projekty. Miały one na celu nie tylko promocję czytelnictwa, ale także integrację mieszkańców naszej gminy, oraz promocję biblioteki jako Miejsca Trzeciego – po domu i pracy.
Pierwszą inicjatywą zgłoszoną przez Zdrojowy Szwadron Rowerowy był cykl rajdów rowerowych „Szlakiem lokalnych legend i podań”. Przejechano w sumie ponad 150 kilometrów opierając się na trasach zawartych w przewodnikach Roberta Gmiterka „Przewodnik metaforyczny”, Pawła Rydzewskiego „Roztocze Południowe”, Pawła Włada i Marka Wiśniewskiego „Roztocze”, oraz książkach Patrycji Maczyńskiej „Południca ze świątyni słońca” i Fryderyka Kierepka „Opowieści z Roztocza. Na tropie legend i historii”. Przewodnikiem rajdów był pan Mikołaj Mach, który na miejscach przystanków opowiadał związane z nimi ciekawostki i legendy.
Drugą inicjatywą zgłoszoną przez Klub Gier Planszowych Dragon był cykl spotkań „Kolorowy świat planszówek”. W ramach projektu uczestnicy malowali figurki z gier, poznawali mechanikę wybranych gier planszowych, oraz uczyli się grać między innymi w Wiedźmina, Hero Quest, Diunę, Władcę Pierścieni, World of Warcraft – Lich King, czy Karaka. Rozgrywki z planszówkami były okazją do zapoznania się z książkami takimi jak „Wiedźmin” Andrzeja Sapkowskiego, Christie Golden „ World of Warcraft: Arthas: Rise of the Lich King”, czy „Diuna” Franka Herberta. Zwieńczeniem zajęć był turniej gier planszowych Spotkajmy się – pograjmy w ramach europejskich spotkań z grami
planszowymi oraz konkurs na najlepiej pomalowaną figurkę z gry Wiedźmin.
Trzecią inicjatywą zgłoszoną przez grupę nieformalną Rodzice dzieciom była „Zwierzaczkowe opowieści”. Inicjatywa miała na celu integrację dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. Uczestnicy czytali bajki o zwierzętach, malowali, wyklejali, integrowali się poprzez zabawy ruchowe i gry podwórkowe. W końcowym etapie wyjechali do zoo w Zamościu, aby na żywo zobaczyć poznane wcześniej zwierzęta.
Czwarta inicjatywa grupy nieformalnej Klub Seniora to „Poezją malowane”. W ramach tego projektu dla mieszkańców zorganizowany został wyjazd do kina w Tomaszowie Lubelskim na film „Chłopi”, warsztaty plastyczne dla dzieci „Wiersze do kolorowania” z Michałem Zabłockim, a także poetycki performace Michała Zabłockiego „Synowie Aliny”.
Szkolenia dla bibliotekarzy
Dzięki udziałowi w projekcie mieliśmy możliwość uczestniczyć w specjalistycznych szkoleniach podnoszących nasze kompetencje. Zdobyta wiedza pozwala nam wypracować działania promujące czytelnictwo w sposób niestandardowy, a także spersonalizowany, wprowadzać innowacyjne rozwiązania mające na celu przyciąganie potencjalnych czytelników. Jednym z rozwiązań będzie utworzenie pracowni „Otwarte umysły” z wykorzystaniem drukarek i długopisów 3D, robotów Photon i Ozbotów, Googli VR.
Tematyka szkoleń obejmowała w 2023 roku obejmowała:
1. Cyberbezpieczeństwo i przeciwdziałanie cyberprzemocy
2. Pokolenie Z w bibliotece – techniki pracy, organizacja przestrzeni i
budowanie oferty dla nowych pokoleń
3. Gry wideo – jak animować czytelnictwo wśród gamerów
Na szkoleniach gościliśmy przedstawicieli bibliotek z naszego powiatu między innymi z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lubaczowie, Powiatowej Biblioteki w Lubaczowie, Miejskiej Biblioteki Publicznej w Cieszanowie, Miejskiej Biblioteki w Oleszycach, Gminnej Biblioteki Publicznej w Starym Dzikowie, Gminnej Biblioteki Publicznej w Baszni Dolnej.
W 2022 roku biblioteka stała się miejscem spotkań, warsztatów i szkoleń dla każdej grupy wiekowej
Dzieci oraz młodzież uczestniczyła w warsztatach teatralnych z Dominiką Ostałowską, czy w warsztatach kreatywnego pisania z Grzegorzem Kasdepke i Michałem Zabłockim.
Ponadto odbyło się spotkanie z Wojciechem Bonowiczem oraz redaktorem lokalnej gazety na temat tworzenia i redagowania tekstów.
Dla miłośników komiksu warsztaty poprowadził Wojciech Birek, następnie ogłoszony został konkurs na komiks pod tytułem “Kapsuła czasu”.
Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty tworzenia gry terenowej, które poprowadziła Natalia Kościńska z wrocławskiej firmy Good Books. Efektem warsztatów było powstanie gry w oparciu o ciekawostki historyczne Horyńca-Zdroju.
Dodatkowo zorganizowane zostały warsztaty kulinarne z KGW, warsztaty szydełkowania z Krystyną Kolankiewicz, wyjazd do pracowni lokalnego artysty Józefa Lewkowicza w celu poznania fenomenu kamieniarki bruśnieńskiej, czy rajd pieszy z przewodnikiem metaforycznym Robertem Gmiterkiem, połączony z warsztatami fotograficznymi z Krystianem Kłysewiczem.
W ramach projektu pracownicy biblioteki wraz z partnerami podnosili swoje kompetencje uczestnicząc w szkoleniach na temat
1. Metody badań potrzeb i potencjału mieszkańców
2. ABC bibliotekarza i instytucji kultury, czyli dostępność w bibliotece
3. Edukacja regionalna – jak zainteresować młode pokolenia lokalną historią
4. Wykorzystanie nowych technologii w projektowaniu oferty kulturalnej
Istotnym elementem projektu było przeprowadzenie badania wśród mieszkańców, w celu rozpoznania ich potrzeb, ale także poznaniu ich potencjału, co stanie się podstawą do tworzenia oferty w drugim roku realizacji niniejszego projektu. W końcowym etapie wypracowana została procedura konkursu Inicjatyw Oddolnych, w oparciu o którą w przyszłym roku mieszkańcy Horyńca-Zdroju będą mieli możliwość zrealizować własne pomysły odnośnie wydarzeń edukacyjno-kulturalnych.
Udział w projekcie BLISKO już teraz pozwolił bibliotece zaistnieć w społeczności lokalnej jako Miejsce Trzecie, a więc miejsce w którym można spędzić aktywnie swój wolny czas, oraz obalić stereotyp, że w bibliotece tylko wypożycza się książki.
Diagnoza potrzeb i potencjału gmina Horyniec-Zdrój
Zadanie „Aktywna Przestrzeń Biblioteki” dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego | Narodowe Centrum Kultury z programu B.L.I.S.K.O w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.
„Przebudowa i zakup wyposażenia do Gminnej Biblioteki Publicznej w Horyńcu–Zdroju”
W 2020 roku Gminna Biblioteka Publiczna otrzymała dofinansowanie w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa Priorytet 2 Infrastruktura Bibliotek 2016-2020 na zadanie „Przebudowa i zakup wyposażenia do Gminnej Biblioteki Publicznej w Horyńcu–Zdroju”. Przyznane środki z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyniosły 248 402,00 zł, z czego wkład własny wyniósł 94 801,00 zł. Za kwotę 379 203,00 zł udało się przebudować obecne pomieszczenia biblioteki, dokonać adaptacji dodatkowych pomieszczeń na czytelnię dla dorosłych i dzieci, oraz pomieszczenie socjalne. Wypożyczalnię wyposażono w nowe regały na książki, zakupiono meble i siedziska dla małych czytelników. W wypożyczalni pojawiły się fotele i stolik, które tworzą przytulny kącik dla czytelnika. Cieszy także nowa sala z przeznaczeniem na zajęcia z dziećmi i młodzieżą i seniorami. Na zewnątrz została zamontowana winda dla osób niepełnosprawnych, w środku toaleta przystosowana dla nich, co umożliwi im samodzielne korzystanie z biblioteki. Przy bibliotece powstała również Regionalna Izba Pamięci.
